Wprowadzenie:

 

Tradycyjne malarstwo chińskie zwane jest też w Chinach malarstwem narodowym (国画). Jest to rodzaj malarstwa, w którym za pomocą pędzla, czarnego tuszu, wody i specjalnych farb maluje się określone motywy i kompozycje na papierze xuan (宣纸) lub na cienkim jedwabiu (绢). Technika malowania dzieli się na dwie kategorie: realistyczną i drobiazgową Gongbi (工笔) oraz dowolną i bardziej ekspresywną Xieyi (写意).

​

Potrzebne narzędzia:

​

PĘDZLE 

 

W malarstwie chińskim używa się specjalnie do tego przeznaczonych pędzli 毛笔. Tradycyjne pędzle były wykonywane z naturalnych materiałów jak bambus, obecnie wykorzystuje się też plastik czy inne syntetyczne materiały. Włosie używa się tylko naturalne. Obecnie do najpopularniejszych należy włosie z kozy 羊毫, włosie z łasicy 狼毫 i włosie mieszane 兼毫. Można spotkać także pędzle z włosiem królika, konia, szczura, jelenia, świni, owcy, bydła, czy borsuka. Sztuka wykonania idealnych pędzli nie jest łatwa, dlatego też za najlepsze jakościowo i najbardziej precyzyjnie zdobione pędzle trzeba zapłacić bardzo wysokie sumy (nawet kilkadziesiąt tysięcy yuanów). Chińskie pędzle chińskie charakteryzują się różną twardością, kształtem oraz rozmiarem włosia, o czym napiszę w innym artykule.

​

TUSZ

 

Tusz 墨 używany był w Chinach od czasów starożytnych do kaligrafowania i malowania. Tradycyjnie używa się tuszy w kamieniu 墨块, które z dodatkiem wody rozciera się na specjalnie do tego przeznaczonym naczyniu 砚台. Współcześnie bardzo popularny jest także już gotowy tusz do kupienia w butelkach 墨汁, jednakże mistrzowie kaligrafii czy malarstwa preferują używanie tradycyjnych tuszy w kamieniu, twierdząc, że ich jakość jest znacznie lepsza.

​

PAPIER

 

Papier ryżowy do kaligrafii czyli Xuanzhi 宣纸 jest tradycyjnie wyrabiany w prowincji Anhui, w powiecie Jingxian, od czasów dynastii Tang. Charakteryzuje się delikatnością i przezroczystością. Występuje w różnych rozmiarach od małych po bardzo duże i długie. Rozróżnia się także 3 podstawowe rodzaje papieru ryżowego: papier bez apretury (surowy) przeznaczony do Xieyi, z apreturą przeznaczony do Gongbi i drobnej kaligrafii oraz semi-apreturowany. Oprócz papieru do kaligrafii i malarstwa potrzebny jest też filcowy podkład 书画毡. Najpopularniejsze są te z kratkami, które pomagają w zachowaniu odpowiednich proporcji (zwłaszcza początkującym) oraz zapobiegają zafarbowaniu przez pigmenty naszego stołu czy biurka.

​

FARBY

 

Obecnie jednymi z najbardziej popularnych farb do malarstwa chińskiego są dostępne u nas w sklepie firmy Marie's. Farby miesza się razem z tuszem lub wodą by osiągnąć pożądany efekt kolorystyczny. Najpopularniejsza wersja i polecana początkującym zawiera 12 kolorów. Jednakże wersja z 6 kolorami także jest uznawana za wystarczającą do rozpoczęcia przygody z malarstwem chińskim. 

​

PIECZĘCIE

 

Obrazy chińskie do czasów współczesnych są opatrywane podpisem artysty w postaci czerwonej pieczęci 印章 (często też pieczęci studia artystycznego). Wcześniej w Chinach zwyczajem było także stawianie imiennej pieczęci kolejnych właścicieli obrazu. Tradycyjnie pieczęcie służyły nie tylko jako podpis, ale jako ozdobnik, bowiem pięknie odbite na obrazie pieczęcie mają dużą wartość artystyczną. Praktycznie każda osoba/artysta może wykonać własną pieczęć, do jej zrobienia potrzebne jest specjalne dłutko oraz kamień. 

 

Inne przydatne narzędzia i akcesoria:

 

Oprócz wyżej wymienionych podstawowych narzędzi przydatne także są: etui do przechowywania pędzli, miski na wodę, ozdobne stojaki na pędzle (wiszące 笔架 oraz podtrzymujące pędzle podczas malowania 笔山) oraz przyciski do papieru.

​

Opracowanie: Dorota Pingot-Kupść

​