CHIŃSKIE PĘDZLE:
JAKI PĘDZEL WYBRAĆ?
中国毛笔
Włosie
Rodzajów włosia w pędzlach chińskich jest bardzo dużo, choć można wydzielić 3 główne kategorie odpowiadające twardości włosia.
Włosie generalnie dzieli się na 3 kategorie: twarde, miękkie oraz średnie.
Twarde pędzle wykonane są z włosia łasicy. Bardziej nietypowe mogą być wykonane z włosia konia, bawołu, szczura, królika bądź jelenia.
Miękkie pędzle wykonane są głównie z włosia kozy.
Mieszane pędzle wykonane są z mieszanki miękkiego i twardego włosia (np. kozy i łasicy).
Rozmiar
Pędzle sprzedawane w kompletach występują w 3 podstawowych rozmiarach:
-
Małe （小）
-
Średnie （中）
-
Duże （大）
Rozmiary pędzli są prawie zawsze wygrawerowane na rękojeści pędzla.
Pędzle chińskie mogą mieć bardzo nietypowe rozmiary - od bardzo małych pędzli nadających się do malowania szczegółów do naprawdę wielkich i długich pędzli często służących do ćwiczenia tzw. "kaligrafii ulicznej" gdzie artysta wodą kaligrafuje na chodniku chińskie znaki.
Rękojeść
Nie mniej ważna jest także rękojeść, najbardziej typowa i popularna rękojeść jest wykonana z bambusa. Bambus charakteryzuje się dużą wytrzymałością oraz odpowiednią twardością i dlatego z powodzeniem jest stosowany w produkcji pędzli od czasów starożytnych. Pędzle wykonane z bambusa na pewno posłużą nam wiele lat. Rękojeści pędzla mogą mieć różną grubość i długość, która zazwyczaj jest dostosowana do rozmiaru i grubości włosia. Na rękojeści pędzla możemy znaleźć także przydatne informacje takie jak: rozmiar pędzla (włosia), firmę czy region pochodzenia pędzla np. znane pędzle Hu z miasta Huzhou czy pędzle Xuan z miasta Xuanzhou.
毛笔四德
CZTERY CNOTY DOBREGO PĘDZLA
Dobry pędzel powinien posiadać 4 cechy charakterystyczne, w Chinach zwane jako „4 cnoty dobrego pędzla” czyli 毛笔四德 (máo bǐ sì dé):
Spiczastość czyli 尖 jiān.
Włosie w pędzlu powinno być spiczaste i ostro zakończone. Nowe pędzle zazwyczaj są odpowiednio spiczaste, z upływem lat pędzel może stracić swoją spiczastość i wtedy należy go wymienić na nowy.
Okrągłość czyli 圆 yuán.
Końcówka pędzla powinna znajdować się pośrodku, pędzla, patrząc z góry na końcówkę pędzla powinno się widzieć ładny okrąg. Idealnie okrągły pędzel będzie stawiał ładniejsze bardziej proporcjonalne kreski.
Równość czyli 齐 qí
Równość związana jest też z okrągłością pędzla. Włosie w równym pędzlu po naciśnięciu na podłoże (kartkę) będzie równe, a nie poskręcane bądź mocno rozproszone.
Sprężystość czyli 健 jiàn
Końcówka pędzla powinna być sprężysta i elastyczna. Aby taka była pędzel powinien być mocy i posiadać odpowiednią ilość włosów. Dobry sprężysty pędzel po wykonaniu kreski powinien bez problemu powrócić do stanu początkowego. Ważne jest to aby pędzel nie był zbyt twardy – jeśli pędzel będzie zbyt twardy, to nie będzie sprężysty.
Dla kogo jaki pędzel?
Dla osób początkujących najlepszą opcją będzie pędzel z włosia kozy, jest to najbardziej miękki rodzaj włosia, który jest bardzo sprężysty. Sprawdzi się zarówno w kaligrafii jak i malarstwie chińskim Xieyi. Jeśli zastanawiasz się jaki rozmiar wybrać to polecam rozważyć zestaw składający się z 3 pędzli – wtedy też samemu będziesz mógł zdecydować który rozmiar najlepiej Ci odpowiada. Bardziej zaawansowani amatorzy kaligrafii chińskiej docenią mniejsze pędzle wykonane z włosia łasicy – jest bardziej twarde i przez to mniej sprężyste – doskonale nadaje się do drobnej kaligrafii.
Koniecznie zajrzyjcie do naszego działu PREMIUM, a w nim pędzle i akcesoria dla profesjonalistów.
Opracowanie: Dorota Pingot-Kupść
